De Franse en Nederlandse Orde van de Balie van Brussel bestaan 40 jaar!

Dit jaar is het 40 jaar geleden dat de twee afzonderlijke entiteiten, de Franse balie en de Nederlandse balie, werden opgericht.

Deze gebeurtenis was een belangrijk keerpunt in de geschiedenis van de advocatuur in Brussel. De akkoorden van Hanzinelle symboliseren deze transformatie en tonen de Franstalige en Nederlandstalige advocaten bereid zijn om samen te werken binnen een kader van wederzijds respect. Voor deze gelegenheid interviewden we de stafhouders Bernard Derveaux en Emmanuel Plasschaert, en de vice-stafhouders Marie Dupont en Frank Judo.

De oprichting van deze twee afzonderlijke entiteiten heeft een echte samenwerking tussen Nederlandstaligen en Franstaligen in Brussel mogelijk gemaakt.

Kunt u ons een kort overzicht geven van de splitsing van de balie van Brussel 40 jaar geleden en de redenen die tot deze splitsing hebben geleid?

Bernard Derveaux: Eerst en vooral is het cruciaal om een misverstand uit de weg te ruimen: de balie werd niet opgesplitst, maar er werden twee afzonderlijke Ordes opgericht. Dit onderscheid is belangrijk. De oude Orde werd afgeschaft, maar veel gemeenschappelijke diensten werden behouden, die we samen gebruiken en financieren.

Marie Dupont: De oprichting van de twee afzonderlijke Ordes was het resultaat van een diep verlangen om de taalkundige en culturele diversiteit die onze balie kenmerkt, te erkennen en te respecteren.

Emmanuel Plasschaert: Het is waar dat Vlaamse advocaten zich niet voldoende begrepen voelden. Ze streefden naar meer autonomie en respect, wat volgens mij een volkomen legitieme zoektocht is.

Frank Judo: Deze splitsing was een intern initiatief van de balie, niet opgelegd door politici. Het was de balie die, samen met de Franstaligen en de Nederlandstaligen, met een oplossing kwam die werd goedgekeurd door de wetgevers, wat het wederzijds respect tussen Franstaligen en Nederlandstaligen aantoont.

Hoe heeft de oprichting van de twee Ordes de structuur en de werking van de balie van Brussel sindsdien beïnvloed?

Frank Judo: De oprichting van deze twee afzonderlijke organen heeft een echte samenwerking tussen Nederlandstaligen en Franstaligen in Brussel mogelijk gemaakt. Beslissingen worden niet langer geblokkeerd door delicate communautaire evenwichten, maar worden nu genomen op basis van de realiteit van het beroep, eerder dan op basis van culturele of communautaire aspecten.

Marie Dupont: Absoluut. Je zou de situatie kunnen vergelijken met die van een vervreemd koppel dat goed met elkaar kan opschieten en afzonderlijk beter gedijt, maar toch samen de zaken regelt.

Bernard Derveaux: Ik zou hieraan willen toevoegen dat de oprichting van de twee Ordes een meer specifiek beheer van de behoeften van elke advocatengemeenschap mogelijk heeft gemaakt. Elke Orde kan nu zijn eigen zaken regelen, wat het wederzijds respect bevordert. Voor 1984 waren Nederlandstalige advocaten grotendeels in de minderheid en werden hun taalkundige verzoeken vaak afgewezen. We werden gezien als het kleine broertje van de Franse Orde, maar nu staan we op gelijke voet.

Emmanuel Plasschaert: Ik weet niet of we 9.000 advocaten zouden hebben bereikt als we een unitaire Orde waren gebleven. Deze scheiding heeft elke Orde in staat gesteld zich te ontwikkelen volgens zijn eigen prioriteiten en doelstellingen.

Hoe werken jullie samen aan zaken van gemeenschappelijk belang?

Emmanuel Plasschaert: Voor projecten van gemeenschappelijk belang liggen onze kantoren heel dicht bij elkaar, zodat we bijna dagelijks informeel met elkaar kunnen communiceren en de verstandhouding is uitstekend.

Frank Judo: Er is een echt gevoel van vertrouwen tussen de twee vicevoorzitters, wat een goede werkrelatie garandeert voor nog minstens twee jaar. Naast informele uitwisselingen hebben we structuren opgezet zoals de Kern, die ons in staat stelt om elke twee maanden bijeen te komen met leden van beide kantoren.

Marie Dupont: De kabinetschefs komen ook regelmatig bijeen om ethische kwesties te bespreken. We hebben echt veel contact!

Bernard Derveaux: Bovendien verschillen bepaalde beroepsregels tussen de twee communautaire balies, de Orde van Vlaamse Balies (OVB) en de Ordre des Barreaux Francophones et Germanophone (OBFG). We hebben vanaf het begin afgesproken dat, in geval van tegenstrijdigheid tussen onze regels, de strengste regel zou worden toegepast.

Welk recent project dat een samenwerking tussen de twee Ordes vereiste, sprong er voor jullie uit?

Marie Dupont: Soms ondernemen we gezamenlijke initiatieven en soms laten we ons ook inspireren door het werk van de andere Orde. Een recent voorbeeld is het ProPulse project, dat jongeren uit moeilijkere sociaaleconomische milieus helpt om rechten te studeren, waarvoor we ons rechtstreeks hebben laten inspireren door het DIApositief project van de Nederlandse Orde.

Emmanuel Plasschaert: Persoonlijk zie ik drie grote projecten. Ten eerste, legalHORIZON, een wervingsplatform dat we samen hebben ontwikkeld voor het zoeken naar een baan of partnerschap. Ten tweede het project Lawyer Victim Assistance, dat seksueel en huiselijk geweld wil bestrijden. Tot slot is er de Legal Refugee Helpdesk, een opvangcentrum dat asielzoekers juridisch advies geeft.

Frank Judo: Ik wil graag de werkgroep grote structuren toevoegen. Deze commissie stelt ons in staat om gebieden te identificeren waar de twee Ordes effectief kunnen samenwerken.

Bernard Derveaux: Ik zou ook ons recente evenement in Bozar willen toevoegen, waar we ons 40-jarig bestaan gevierd hebben, wat een mijlpaal was. Nog een groot gezamenlijk project was de modernisering van de baliebibliotheek.

Welke toekomstperspectieven hebt u als stafhouders van de balie van Brussel? En welke acties overweegt u nog om de samenwerking en cohesie tussen beide balies in stand te houden?

Marie Dupont: Ik denk dat de toekomst van de balie van Brussel ligt in de menselijke relaties en de goede verstandhouding tussen mensen. Naast gezelligheid is het vooral essentieel om een collectieve intelligentie in stand te houden waarbij projecten, rechtvaardigheid en de belangen van het beroep primeren op individuen. Zo kunnen we de cohesie versterken en gezamenlijke initiatieven succesvol implementeren.

Frank Judo: Het is belangrijk om niet te vergeten dat veel praktijken in Brussel tweetalig zijn. Samenwerking moet rekening houden met de structuren waar advocaten regelmatig samenwerken met collega's van de andere balie. We moeten deze samenwerking zoveel mogelijk vergemakkelijken en organisatorische en ethische problemen samen oplossen. We moeten gemeenschappelijke oplossingen zoeken zonder specifieke antwoorden op te leggen aan andere balies en rekening houden met het economische landschap waarin advocaten hun praktijk uitoefenen. 

—

Een prestigieus feest in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel

Op maandag 6 mei had de balie van Brussel de eer om haar 40-jarig bestaan te vieren in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel, een gebeurtenis van symbolisch belang. De gelegenheid bracht Franstalige en Nederlandstalige advocaten samen en benadrukte de blijvende eenheid van de Brusselse balie in het verdedigen van de fundamentele waarden van het beroep. Deze verjaardag illustreert de evolutie en ontwikkeling van beide Ordes volgens hun wensen en gevoeligheden.
De festiviteiten begonnen in de prestigieuze Salle Henry Le Bœuf met een levendige discussie over de huidige uitdagingen voor de advocatuur. Onder de sprekers bevonden zich de heer Benjamin Dalle, Vlaams minister van Brussel, Media en Jeugd, die zijn gedachten deelde over het beroep van advocaat, de fundamentele waarden die het belichaamt, evenals de verbanden en verschillen die kunnen worden gelegd met de politiek. Ook mevrouw Christine Roger, directeur-generaal Justitie en Binnenlandse Zaken van de Raad van de Europese Unie, nam het woord. Zij bood een Europees perspectief op de advocatuur en legde uit hoe de Europese Unie de rol van advocaten ziet door middel van haar acties. Hun respectievelijke perspectieven werden gedeeld met de stafhouders van Brussel. De balie van Brussel had ook het voorrecht om tekenaar Pierre Kroll te verwelkomen, die live tijdens de conferentie tekeningen maakte die geprojecteerd werden voor het publiek. De conferentie werd gevolgd door een concert dat werd gegeven door een vijftiental advocaten. Dit concert toonde de vele talenten die binnen de balie aanwezig zijn, gaande van klassieke muziek tot pop en jazz, van de jongste generatie stagiairs tot gevestigde advocaten zoals stafhouder Glansdorff en Simon Gronowski, beiden pianist. De avond werd afgesloten met een gezellige receptie, bijgewoond door advocaten, politici en zakenmensen.

De rechtsvormende rol van het Belgische Hof van Cassatie in een Europese gelaagde rechtsorde
Een thematische rechtspraakanalyse in het domein van het procesrecht

Aurélie Hendrickx

September 2024
ISBN 9789400017887