Als startende vennootschap vlot aan kapitaal geraken: drie opties onder de loep

Bij Intersentia is in februari 2022 het ‘Handboek fiscaal ondernemingsbeleid’ verschenen. Auteurs zijn Frederik De Graeve, Olivier De Keukelaere, Pieter Gillemon, Patrick Huybrechts, Filip Vandenberghe, Philippe Vandevoorde, Carl Van Biervliet en Peter Verbanck. Editor is Herman De Cnijf.

Dit handboek is geschreven voor de student en de fiscale beroepsbeoefenaar die op zoek is naar inspiratie om de fiscale impact in eigen dossiers te beoordelen. De auteurs van dit handboek putten voor hun bijdrage aan dit boek uit hun jarenlange ervaring en opgebouwde expertise in de fiscale praktijk. Zij zijn eveneens verbonden als docent aan de postgraduaatsopleiding Fiscaal Recht & Fiscale Praktijk aan de Fiscale Hogeschool in Brussel, waar zij dit handboek gebruiken als studiemateriaal voor hun studenten.

In dit artikel wordt een kort overzicht gegeven van drie mogelijkheden voor een startende vennootschap om vlot aan kapitaal te geraken. Worden in dit artikel (uiteraard wel in het boek) niet behandeld: de Crowdfundingwet, de Tax Shelter voor groeibedrijven, de Tax Shelter voor het verwerven van nieuwe aandelen van ondernemingen die hun omzet ingevolge de COVID-19-pandemie sterk hebben zien dalen, en leningen aan startende kleine vennootschappen.

De Tax Shelter voor startende ondernemingen (federale maatregel)

Hiermee wordt een belastingvermindering toegekend aan natuurlijke personen die inschrijven op nieuwe aandelen die worden uitgegeven door startende ondernemingen. Ook de intekening op rechten van deelneming in een erkend startersfonds dat op zijn beurt het opgehaalde geld investeert in nieuwe aandelen van startende ondernemingen, komt in aanmerking. De opgelegde voorwaarden om deze maatregel te kunnen genieten zijn talrijk en streng. Zo kan een bedrijfsleider dit fiscale voordeel niet genieten, maar de echtgenote/partner en de (minderjarige) kinderen alsook de naaste familieleden zijn niet uitgesloten.

Een eerste manier bestaat erin om zelf in te tekenen op de nieuwe aandelen van de betreffende kmo-vennootschap. Dit vormt de rechtstreekse inschrijving en kan al dan niet via een erkend crowdfundingplatform gebeuren. De belangrijkste kenmerken bij rechtstreekse inschrijving zijn: een inschrijving op nieuwe aandelen ofwel naar aanleiding van de oprichting van de vennootschap, ofwel bij een kapitaalverhoging binnen de vier jaar na de oprichting, de aandelen dienen volledig volgestort te zijn ‘in geld’ en het moet gaan om aandelen op naam (daaraan is niet voldaan ‘bij conversie van de lening in aandelen’).

Een tweede, onrechtstreekse manier bestaat erin om in te schrijven op rechten van deelneming van een erkend openbaar startersfonds, een private starterprivak of een financieringsvehikel (daarbij is de bemiddeling van een erkend crowdfundingplatform vereist).

De vertegenwoordiging in het kapitaal van de startende vennootschap mag niet meer dan 30% bedragen en belangrijk is ook dat vastgoedvennootschappen uitgesloten zijn.

Een vennootschap kan op deze wijze maximaal 250.000 euro aan kapitaal ophalen. Dat is een absolute grens, die over de jaren heen beoordeeld moet worden. De betalingen boven de 30% participatie geven geen recht op de belastingvermindering. Dit bedrag werd verhoogd naar 500.000 euro voor de betalingen voor het verwerven van aandelen van een vennootschap die werden gedaan vanaf 1 januari 2021.

Wat de natuurlijke persoon zelf betreft: de belastingvermindering bedraagt maximaal 30% (in bepaalde gevallen 45%) van het geïnvesteerde betaalde bedrag dat aan alle voorwaarden voldoet, maar het betaalde maximumbedrag dat recht geeft op de belastingvermindering is per belastbaar tijdperk en per belastingplichtige beperkt tot 100.000 euro (niet indexeerbaar).

De Winwinlening (gewestelijke maatregel)

De Winwinlening, ook wel de ‘vriendenlening’ genoemd, heeft tot doel mensen aan te sporen om geld uit te lenen aan hun kennissen of familie die een zaak willen opstarten. Dit is een maatregel van de Vlaamse overheid, die op die manier het tekort aan startkapitaal voor beginnende ondernemers en zelfstandigen wil opvangen. De Vlaamse Regering heeft wel wijzigingen aangebracht aan de wettelijke bepalingen omtrent het gebruik van de Winwinlening onder druk van de coronacrisis, die het voor sommige ontleners onmogelijk maakte om het bedrag tijdig terug te betalen. Daardoor werd er meer flexibiliteit ingebouwd in de bestaande regeling.

Een paar belangrijke voorwaarden: het totaalbedrag dat in het kader van een of meer Winwinleningen aan een of meer kredietnemers uitgeleend of ter beschikking gesteld wordt, is per kredietgever ten hoogste 75.000 euro en de lening neemt de vorm aan van een achtergestelde lening met een looptijd van 5 tot 10 jaar. Het totaalbedrag dat in het kader van een of meer Winwinleningen aan een kredietnemer uitgeleend of ter beschikking gesteld wordt, bedraagt ten hoogste 300.000 euro per kredietnemer.

Het maximumbedrag dat recht geeft op een belastingkrediet is 75.000 euro en het belastingkrediet wordt berekend op basis van de bedragen die de kredietgever uitgeleend of ter beschikking gesteld heeft in het kader van een of meer Winwinleningen. Het rekenkundig gemiddelde van alle uitgeleende of ter beschikking gestelde bedragen op 1 januari en 31 december van het belastbaar tijdperk wordt als berekeningsgrondslag van het belastingkrediet genomen.

Het belastingkrediet bedraagt 2,5% van het rekenkundig gemiddelde en wordt toegestaan voor de looptijd van de Winwinlening, uiteraard mits aan alle voorwaarden is voldaan.

Vriendenaandeel of Winwinkapitaal (gewestelijke maatregel)

Door de invoering van het vriendenaandeel worden familie en vrienden aangemoedigd om kapitaalparticipaties te verwerven van kmo’s. Het gaat om risicodragend kapitaal en is van toepassing vanaf 11 februari 2021. Het is geïnspireerd op het systeem van de achtergestelde lening met dezelfde maxima voor kredietgever en kredietnemer (Winwinlening). Bij het vriendenaandeel is er wel geen rente of vooraf bepaalde terugbetalingsdatum voorzien. Een vennootschap kan tot 300.000 euro aan kapitaal verwerven op deze wijze, maar wat reeds is opgehaald als Winwinlening(en), komt in mindering van dit maximumbedrag. Tot aan het grensbedrag kunnen partijen vrij beslissen aan welke maatregel ze het fiscale voordeel toewijzen.

Er geldt een maximumbedrag van 75.000 euro voor de inbrenger per jaar; dit bedrag kan dus deels als Winwinlening en deels als vriendenaandelen worden geïnvesteerd. De inbrenger heeft gedurende maximum vijf jaar recht op een fiscaal voordeel van 2,5% in de vorm van een niet overdraagbaar belastingkrediet, wat neerkomt op maximaal 1.875 euro per belastingplichtige per jaar (2,5% van 75.000 euro).

In het boek zelf wordt dit uiteraard gedetailleerd behandeld en zoals vermeld, komen ook andere mogelijkheden om aan kapitaal te geraken aan bod.

Handboek fiscaal ondernemingsbeleid

Auteurs: Frederik De Graeve, Olivier De Keukelaere, Pieter Gillemon, Patrick Huybrechts, Filip Vandenberghe, Philippe Vandevoorde, Carl Van Biervliet, Peter Verbanck

Editor: Herman De Cnijf

Februari 2022
ISBN 9789400014275