Interview

De auteurs aan het woord: Successieplanning in de praktijk

In april 2022 verscheen bij Intersentia Successieplanning in de praktijk, een praktisch en toegankelijk boek dat een antwoord biedt op de vraag: “Is bij mij alles goed geregeld?” We spraken Dieter Bossuyt en Veerle Wanzeele, twee van de auteurs die experts zijn in dit vakgebied, naar aanleiding van deze publicatie.

❝Successieplanning was vroeger een taboe. Dat is de voorbije jaren duidelijk veranderd.❞

Wat verklaart de toegenomen belangstelling van mensen in successieplanning?

Dieter Bossuyt: “Vroeger spraken mensen nauwelijks over de omvang van hun vermogen, laat staan over de eventuele overdacht ervan. Zelfs naar eigen kinderen toe was daarover weinig openheid. Successieplanning was dus een echt taboe. Dat is de voorbije jaren duidelijk veranderd. Mensen zijn hierover veel opener dan vroeger en zijn meer bereid om een planning op te zetten.”

Veerle Wanzeele: “Eén van de redenen is wellicht ook dat veel mensen verhalen kennen van familieleden, kennissen,… waar zaken minder goed geregeld waren en waar na een overlijden ruzie ontstond. Een dergelijk verhaal of ervaring vormt meestal een trigger om zelf een planning op te zetten, om zo discussies in de eigen familie te vermijden.”

Dieter Bossuyt: “Klopt. Ook de media is op die kar gesprongen. Tijdschriften publiceren met de regelmaat van de klok bijdragen over successieplanning. Kranten wijden er zelfs hele bijlages aan. Hierdoor worden mensen er zich bewust dat er bij een overlijden discussies tussen de erfgenamen kunnen ontstaan en dat de fiscale kost hoog kan oplopen, maar ook dat er verschillende technieken bestaan om dit vooraf goed te regelen. Bovendien is het besef bij de mensen gegroeid dat het niet aangeven van vermogen bij een overlijden, wat – laat ons eerlijk zijn – vroeger regelmatig voorkwam, de dag van vandaag geen optie meer is. Daarom gaat men op zoek naar legale technieken om vermogen aan de gewenste personen over te dragen.”

Moet je veel geld hebben om over successieplanning na te denken?

Dieter Bossuyt: “Mensen denken vaak dat successieplanning enkel weggelegd is voor de elite, mensen met een groot vermogen, maar dat is volkomen onterecht! Ook als het vermogen eerder beperkt is, is het belangrijk om het vermogen aan de juiste personen toe te wijzen. Denk maar aan een koppel dat samen beschikt over een bescheiden spaarboekje. Als een van de partners overlijdt, wenst men veelal dat dit volledig aan de langstlevende toekomt om die financieel veilig te stellen, en niet aan de kinderen. Successieplanning gaat niet alleen over belastingen vermijden, maar ook (en vooral) over zorgen dat het vermogen bij die mensen terechtkomt aan wie je het wil nalaten.”

Veerle Wanzeele: “Je kunt het wettelijk erfrecht beschouwen als een ‘vangnet’ voor wie zelf geen stappen heeft ondernomen om zijn nalatenschap te regelen. Maar je moet je afvragen of dat wettelijk erfrecht wel de meest geschikte oplossing is voor jouw persoonlijke situatie. Daarom is het belangrijk om de denkoefening te maken en een persoonlijke planning op te zetten. Dit staat los van de omvang van het vermogen.”

Samenlevingsvormen zijn complexer en diverser geworden dan vroeger en hebben aanleiding gegeven tot wetswijzigingen. Bespreken jullie deze in het boek?

Dieter Bossuyt: “Uiteraard. Nieuw samengestelde gezinnen zijn al lang geen uitzondering meer in onze maatschappij. Wel staan mensen in deze gezinnen voor een uitdagende denkoefening. Zij moeten bij het opzetten van een nalatenschapsplanning immers een evenwicht vinden tussen wat ze willen nalaten aan hun eigen kinderen en hoe ze de nieuwe partner financieel willen beschermen. Dat is meestal niet evident. In het boek komt deze problematiek uitgebreid aan bod en worden verschillende technieken meegegeven die hierop een antwoord kunnen bieden.”

Voor wie is het boek bestemd?

Dieter Bossuyt: “Dat is zeer uiteenlopend. In eerste instantie richten we ons tot accountants, verzekeringsmakelaars en bankiers, die steeds vaker geconfronteerd worden met vragen van hun klanten over successieplanning. Met boek komt deze professional meer te weten over successieplanning, zonder het volledige juridische jargon en alle wetsartikelen te moeten kennen. De insteek is vooral dat hij probleemsituaties bij zijn klant herkent, de juiste vragen stelt en een eerste aanzet tot oplossing kan geven..”

Veerle Wanzeele: “Daarnaast is het boek ook gericht tot studenten in niet-juridische bacheloropleidingen zoals accountancy-fiscaliteit of financiën en verzekeringswezen, die successieplanning efficiënt en grondig willen leren begrijpen, zonder dat ze noodzakelijk kennis van de achterliggende wetsartikels hebben. Omdat het boek is opgebouwd aan de hand van talrijke herkenbare (probleem)situaties, praktische voorbeelden en tips, en uitgewerkt wordt met diverse schema’s, raakt de student vertrouwd met vraagstukken waar een adviseur dagelijks mee geconfronteerd wordt. Dit biedt ongetwijfeld een meerwaarde in de latere beroepscarrière.”

Dieter Bossuyt: “En eigenlijk is dit boek zeker interessant voor iedereen die zich de vraag stelt: Wat als ik of mijn partner komt te overlijden? Aan wie komt mijn vermogen toe? Hoeveel erfbelasting betalen mijn erfgenamen? Kan dit goedkoper? Hoe kan ik kwetsbare familieleden beschermen? Hoe vermijd ik dat er ruzies ontstaan tussen mijn erfgenamen?”

Waarom moet iedereen Successieplanning in de praktijk kopen?

Veerle Wanzeele: “Heel eenvoudig: het is praktisch met realistische voorbeelden, uitgelegd in mensentaal. De lezer krijgt een antwoord op heel concrete vragen: hoe bepaal je wie erft? Hoe bereken je de erfbelasting? Hoe doe je een bankgift? Welke clausules kun je opnemen bij een schenking? Hoe stel je een testament op? Dat zijn vragen waar we best allemaal eens bij stilstaan.”